Από το 2020, κατά απρόσμενο τρόπο, ζούμε τον εγκλεισμό σε παγκόσμιο επίπεδο. Συνθήκες πρωτόγνωρες που αναμφισβήτητα μαγνητίζουν την καλλιτεχνική δράση και φέρνουν στην επιφάνεια το συλλογικό ασυνείδητο. Τι σημαίνει εγκλεισμός στο σήμερα; Τι σημαίνει “καθαρμός”; Ποιες είναι οι ιεροτελεστίες του, ποια είναι τα «αντίο» του; Tι ζει η κοινότητα, τι «σκοτώνει» για να ζήσει; Tι σημαίνει «ευάλωτος»; Eίναι μερικά από τα μεγάλα ερωτήματα με τα οποία θα απασχοληθεί η πολιτιστική και δημιουργική κοινότητα στα χρόνια που θα ακολουθήσουν.

Το «Project Lazaretta» είναι ένα πολυεπίπεδο έργο που αφορά στην παραγωγή και παρουσίαση Ελληνικού και διεθνούς ψηφιακού πολιτισμού με αναφορά στα δύο Λαζαρέτα της Σύρου και της Κέρκυρας και με έμπνευση από τη σύγχρονη ιστορική στιγμή της πανδημίας. Απώτερος στόχος είναι η ευαισθητοποίηση ως προς την πολιτιστική κληρονομιά μας και ο μετασχηματισμός του παρελθόντος σε ένα παρόν με σύγχρονο νόημα.

Τα Λαζαρέτα της Σύρου, τα Λαζαρέτα της Κέρκυρας όπως και όλα τα Λαζαρέτα της λεκάνης της Μεσογείου, ήταν τα σημεία καθαρμού των μετακινούμενων κατοίκων και επισκεπτών από τον 16ο μέχρι και τον 19ο αι. Οι μεταδιδόμενες, μολυσματικές ασθένειες της εποχής, εύκολα μετατρέπονταν σε πανδημίες και η απομόνωση για σαράντα [40] ημέρες καραντίνας ήταν απαραίτητη σε αυτά τα νησάκια τα οποία βρίσκονταν συνήθως απέναντι από τα μεγάλα λιμάνια.

Τα κτίρια αυτά είναι ερειπωμένα μνημεία πολιτιστικής και αρχιτεκτονικής κληρονομιάς που δυστυχώς δεν έχουν αναδειχθεί καταλλήλως αλλά και ούτε έχουν συνδεθεί ουσιαστικά με τις πόλεις τουριστικού ενδιαφέροντος με τις οποίες συνορεύουν.

Το Project Lazaretta σκοπό έχει να αναδείξει την πολιτιστική κληρονομιά, τη σημασία και το ρόλο του ψηφιακού πολιτισμού, να δώσει ευκαιρία στους καλλιτέχνες να δημιουργήσουν εν καιρώ εγκλεισμού, να ενεργοποιήσει τις τοπικές κοινωνίες δίνοντάς τους ενεργό ρόλο, να σχεδιάσει νέες πολιτιστικές διαδρομές με τη χρήση νέων τεχνολογιών και να θέσει τις βάσεις για διεθνείς συνέργειες.

To «Project Lazaretta», υποστηρίζεται από το Ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού και αναπτύσσεται σε δύο μέρη:

Πλατφόρμα Ψηφιακού Πολιτισμού 

Δημιουργία μιας νέας πλατφόρμας ψηφιακού πολιτισμού με έργα Digital & Video Art, Screen Dance, Video Performances, Sound Art με έμπνευση τα δύο Λαζαρέτα της Σύρου και της Κέρκυρας και επικέντρωση  στη σύγχρονη ιστορική στιγμή της Πανδημίας.

Ηχητικές μαρτυρίες από καλλιτέχνες και πολίτες όλου του Κόσμου

Ηχητικά ντοκουμέντα με σκέψεις, λέξεις, προτάσεις, ήχους των ανθρώπων [ενήλικων, νέων και παιδιών] που ζουν μέσα στη σημερινή Πανδημία και στον εγκλεισμό.

Οι συμμετέχοντες έστειλαν ένα ηχητικό σε μορφή mp3 με τη φωνή τους να απαντά στις ακόλουθες ερωτήσεις:

• Τι βλέπεις;
• Τι ακούς;
• Τι νιώθεις;

Από αυτά τα ηχητικά ντοκουμέντα, τις φωνές της πανδημίας, δημιουργούμε ένα Soundscape-Storytelling, ένα πρωτότυπο ηχητικό collage, από τα ψυχικά και συναισθηματικά ίχνη των ανθρώπων που βίωσαν την Πανδημία.

• Τα ψηφιακά έργα αποτελούν μόνιμη συλλογή της ψηφιακής πλατφόρμας «Project Lazaretta». 
• Οι συμμετοχές για καλλιτεχνικά έργα καθώς και μαρτυρίες στο “Project Lazaretta” παραμένουν ανοικτές.

Όλοι αφήνουμε κάτι να υπάρχει από την ψυχή μας στο χώρο του εγκλεισμού μας.

Γιατί μια συνθήκη είναι ο εγκλεισμός και άλλη μια είναι ο άνθρωπος με όλα τα ψυχολογικά, σωματικά, κοινωνικά και συναισθηματικά χαρακτηριστικά του, που τον βιώνει.

Πραγματοποιούμε αυτό το έργο με στόχο να κρατήσουμε τα ίχνη μας ζωντανά. 

Αυτά τα ίχνη που κάνουν την εμπειρία του καθ’ ενός μας μοναδική, που έρχονται από τους αιώνες της ύπαρξής μας αλλά και που οδηγούν την ελπίδα της καλής ζωής που επιθυμούμε για τον εαυτό μας και για την ανθρωπότητα.

Και αναφέρει ο Κικέρωνας:

«Τίποτα δεν είναι τόσο βασιλικό, τόσο υψηλό, τόσο γενναιόδωρο από το να προσφέρεις βοήθεια στους ικέτες, να σηκώνεις από το χώμα όσους έχουν λυγίσει, να προσφέρεις σωτηρία και να απελευθερώνεις από τους κινδύνους τους ανθρώπους»

«Nihil est tam regium, tam liberale, tamque munificum
Quam opem ferre supplicibus,
Excitare afflictos, dare salutem,
Liberare periculis homines»
Cicero

Η τωρινή πορεία μας μέσα στην Πανδημία δεν είναι κάτι καινούργιο.

Ενώνεται με αυτή χιλιάδων ανθρώπων που πέρασαν από τα Λαζαρέτα του κόσμου  σε διάφορες χρονικές στιγμές τους: ως Λοιμοκαθαρτήρια, ως Φυλακές, ως Τόποι εκτελέσεων, ως Άσυλα. Ποια είναι τα δικά σου πνευματικά ίχνη, το δικό σου DNA που κληροδοτείς στον αγώνα του κόσμου μας απέναντι στον πόνο, το φόβο και το θάνατο, και που  οι ιστορικοί του μέλλοντος θα αναγνωρίσουν και θα περιγράψουν, μιλώντας για τη σημερινή Παγκόσμια Πανδημία;

Συνοδοιπόροι σε αυτό το κάλεσμα:

Όσοι πέρασαν, στεγάστηκαν, καθάρθηκαν, φυλακίστηκαν, πέθαναν στα Λαζαρέτα του κόσμου και κυρίως σε αυτά της Σύρου και της Κέρκυρας.

------------------------

Ιωάννης Ι. Σκυλίσσης, εκδότης, 1819-1891 

Λαζαρέτο Σύρου 1842 - «Οικοδόμημα χαρίεν και μεσότοιχον, ενός κόσμου μολυσμένου και ενός κόσμου αμόλυντου».

Λαζαρέτο Βραϊλας 1849 - «… ακούων έξω τα ποίμνια των βοσκών… ήσαν δε μυριάδες αρνίων και προβάτων, ηνωμέναι με κωδωνίων ήχους, και ερχόμεναι μακρόθεν ως από κυκεώνα απολλυομένων ψυχών».

Karl –Bernhard Stark, αρχαιολόγος, 1824-1879

Λαζαρέτο Σύρου 1871 «Κάθε ματιά από τη στενή βεράντα… έκανε όλη αυτή τη στενοχώρια παροδικά να ξεχνιέται: η θάλασσα, η πόλη οι κορφές των βουνών υπέροχα χρωματισμένες πρωί και βράδυ, το ένα νησί δίπλα στο άλλο..»

Λαζαρέτο Σύρου 1871 «… αντί χρημάτων σιγά –σιγά , βρισκόταν τραπέζι, καρέκλα και κρεβάτι, οι περισσότεροι Έλληνες τον περισσότερο καιρό έμεναν κατάχαμα στα μικρά χαλάκια τους…».

Εφημερίδα Ερμούπολις, 1871

«Ευχόμεθα όπως η χολέρα  εκλείψει και ταχέως επαναληφθεί η ελευθέρα συγκοινωνία μετά του εξωτερικού. Εάν οι καθάρσεις εξακολουθήσωσιν επί πολύ, σπουδαίως δάφοροι εργατικαί τάξεις και τα εμπορικά συμφέροντα θα πάθωσιν.»

Σωματείο Λαζαρέτο Κέρκυρας, somatio-lazareto.gr 

Στο Λαζαρέτο εκτελέσθηκαν, κατά τη διάρκεια ίου Εμφυλίου Πολέμου, αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης και του Δημοκρατικού Στρατού.

Συνοδοιπόρος σου  επίσης είναι και ο κάθε σύγχρονος άνθρωπος μέσα σε αυτόν τον κόσμο, όπου όπως λέει ο Albert Camus: «αυτός γνώριζε πως ο βάκιλος της πανούκλας δεν πεθαίνει και θα επανέλθει μετά από πολλά χρόνια μέσα από τα σεντόνια, τα χαρτιά,… για να βασανίσει ή και να διδάξει στους ανθρώπους…»